گروه انسانهای سبز: غیر سیاسی، دولتی، مذهبی و قومی " غرامت جنگ حق ماست "

هدف: اعتراض به فقر، بی عدالتی، تبعیض انسانی، جنگ، کشتار انسانهای بیگناه و گسترش فعالیتهای انساندوستانه، تاریخی و زیست محیطی

گروه انسانهای سبز: غیر سیاسی، دولتی، مذهبی و قومی " غرامت جنگ حق ماست "

هدف: اعتراض به فقر، بی عدالتی، تبعیض انسانی، جنگ، کشتار انسانهای بیگناه و گسترش فعالیتهای انساندوستانه، تاریخی و زیست محیطی

پلاستیک، قاتلی ماندگار در طبیعت

سالانه حدود 300 میلیون تُن پلاستیک در جهان تولید می‌شود؛ در ایران نیز آمارها حکایت از تولید سالانه 177 هزار تُن پلاستیک دارد که به دلیل ماندگاری، گاه تا هزار سال،بلای جان طبیعت و انسان شده است.

شعار امسال روز جهانی محیط زیست« مقابله با آلاینده های پلاستیکی» است با این مضمون که « اگر نمی توانید پلاستیک را بازیافت کنید پس بهتر است اصلا استفاده نکنید».

پنجم ژوئن برابر با 15 خرداد روز جهانی محیط زیست نامگذاری شده است، تاریخچه روز جهانی محیط زیست به سال 1972 بر می‌گردد، در آن سال برای اولین بار، سازمان ملل متحد، کنفرانسی را با موضوع انسان و محیط زیست در شهر استکهلم سوئد برگزار کرد.

پلاستیک ها در طبیعت تجزیه نمی شود بلکه به ذرات ریز تبدیل و در خاک وارد منابع خاکی و در آب وارد بافت ماهیان و دیگر جانداران و در نهایت وارد چرخه غذایی انسان می شود که در طولانی مدت، مشکلاتی را برای سلامت انسان ها به همراه خواهد داشت.

براساس تخمین ها، هشت تا 12 میلیون تُن زباله پلاستیکی از طریق ساحل و رودخانه ها وارد آب دریاها و اقیانوس ها و پس از آن موجب گرفتار شدن آبزیان در آن می شود. آبزیان پلاستیک را به عنوان غذا می خورند که در نهایت مرگ آنها را به همراه دارد.همچنین مواد پلاستیکی که به عنوان زباله دور انداخته و در مراتع و دشت ها پراکنده می شود علاوه بر نازیبا کردن چهره طبیعت، تلفات حیات وحش را در پی دارد.

مصرف پلاستیک و تبعات زیست محیطی آن موضوعی جهانی شده است، از این رو اتحادیه اروپا با توجه به اهمیت مقابله با آلاینده های پلاستیکی ضمن ارائه پیشنهاد ممنوعیت استفاده از پلاستیک های یکبار مصرفی خواستار جمع آوری بطری های پلاستیکی تا سال 2025 شد.

کشورهای کنیا، کامرون، گینه بیسائو، مالی،‌ تانزانیا، اوگاندا، اتیوپی، موریتانی و مالاوی نیز از جمله کشورهای آفریقایی هستند که استفاده از کیسه‌های پلاستیکی را ممنوع کرده اند. 

*** سرانه مصرف پلاستیک در ایران 3 کیلوگرم برای هر نفر است 

سرپرست دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست در گفت وگو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: مصرف پلاستیک و تبعات زیست محیطی آن موضوعی جهانی شده است حتی شعار روز جهانی «زمین پاک» نیز مقابله با پلاستیک بود که شعار ملی ما هم « نه به کیسه های پلاستیکی» تعیین شد. 

«علی مریدی» با اشاره به مصرف بی رویه کیسه های پلاستیکی و ظروف یکبار مصرف و اثری که در طبیعت به جای می گذارد، افزود: چون پلاستیک از مواد نفتی تولید می شود از این رو ماندگاری آن در طبیعت تاثیرات نامطلوب بر روی آب و خاک به جای می گذارد. 

سرپرست دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: این مواد در طبیعت تجزیه نمی شوند بلکه به ذرات ریز تبدیل و در خاک وارد منابع خاکی و در آب وارد بافت ماهیان و دیگر جانداران و در نهایت وارد چرخه غذایی انسان می شود که در طولانی مدت مشکلاتی را برای سلامت انسان ها به همراه خواهد داشت. 

مریدی گفت: مصرف پلاستیک در ایران بسیار بی رویه است؛ سالانه هر نفر، سه کیلوگرم پلاستیک مصرف می کند و طبق آمار روزانه بیش از سه هزار تن و سالانه بیش از یک میلیون تن مصرف کیسه پلاستیکی داریم که به جز عوارض بهداشتی و محیط زیستی یک سری عوارض اقتصادی هم به همراه دارد. 

وی با بیان اینکه متوسط طول عمر کاربری یک پلاستیک یعنی از زمان خرید و آوردن آن به منزل حدود 10 تا 12 دقیقه است، اظهارداشت: این در حالی است که می توان با برنامه ریزی اصولی این میزان مواد نفتی ارزشمند را که صرف تهیه پلاستیک می شود، صرف تولید یک کالای دیگر کرد که به محیط زیست، سلامت و اقتصاد کشور ضربه وارد نکند. 

مریدی ادامه داد: در واقع برای کالایی با طول عمر 10 تا 12 دقیقه، چنین ضربه ای به اقتصاد کشور وارد می کنیم همچنین طبیعت را آلوده و مواد استفاده شده برای تولید آن را هدر داده ایم. 

وی گفت: نکته بعدی بحث انسداد آبراه ها توسط پلاستیک است، زمان بارندگی همه، شاهد بسته شدن آبراها و روان شدن آب جوی در خیابان ها و معابر بوده ایم که در برخی موارد خسارات زیادی هم وارد می کند، علت این کار ورود پلاستیک به منافذ عبوری آب است که باعث بسته شدن آنها می شود. 

مریدی اضافه کرد: یا اینکه بعد از وقوع سیل و یا بادهای تقرییا شدید، تا چشم کار می کند پلاستیک به تنه درختان، بوته ها و اطراف چسبیده است که منظر بسیار نازیبایی برای شهر و آن منطقه به وجود می آورد. 

وی گفت: علاوه بر مصرف بیش از حد از پلاستیک، نحوه درست مصرف کردن آن را هم رعایت نمی کنیم که نازیبا شدن طبیعت را به همراه دارد، به عنوان مثال در پشت سدها حجم زیادی بطری های پلاستیکی در سطح آب جمع می شود که هم منظر و چشم انداز را خراب می کند و هم آلودگی محیط را به همراه دارد. 

سرپرست دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست اظهار داشت: اینها اثرات و خساراتی است که پلاستیک بر اقتصاد و طبیعت وارد می کند که در طولانی مدت وارد چرخه غذایی ما خواهد شد بنابراین مسایل بهداشتی نیز همراه دارد. 

*** حضور پلاستیک حتی در جزایر بکر و گلوی حیات وحش 

مریدی گفت: بررسی هایی که در زمینه گسترش حجم پلاستیک در دریاها و اقیانوس ها صورت گرفته است نشان می دهد، حتی جزایر بکر اقیانوس آرام نیز از گزند پلاستیک در امان نیست و پلاستیک توسط ماهیان و آبزیان به جای غذا مصرف می شود.

وی افزود: یکی دیگر از عوارض پلاستیک خسارتی است که به دام ها وارد می کند، وقتی در طبیعت پخش می گردد توسط حیوانات اهلی و حتی وحشی خورده می شود، تاکنون چندین مورد گزارش شده است که دام های اهلی و حتی قوچ و میش های موجود در مناطق، پلاستیک ها را خورده است که یا در گلوی حیوان گیر کرده و خفه شده یا اینکه در معده موجب بروز عفونت، بیماری و مرگ آنها شده است. 

این مقام مسئول در سازمان حفاظت محیط زیست درباره راهکار برون رفت از این شرایط خاطرنشان کرد: در کشورهای پیشرفته کیسه پلاستیکی به راحتی در اختیار افراد قرار نمی گیرد به گونه ای که برای کیسه پلاستیکی از مشتری پول دریافت می شود؛ با این کار هم روی مدیریت مصرف آن کنترل دارند و هم کمک هزینه ای است برای صنایع بازیافت یا صنایع جمع آوری تا تشویق شوند پلاستیک را از سطح جامعه جمع آوری و دوباره بازیافت کنند. 

مریدی افزود: در گذشته در ایران برای خرید و حمل کالای خریداری شده به منزل از کیسه های پارچه ای و زنبیل استفاده می شد اما با تغییر سبک زندگی، دیگر خبری از کیسه های پارچه ای نیست و در فروشگاه های بزرگ به راحتی کیسه های پلاستیکی در اختیار افراد قرار می گیرد.

وی ادامه داد: سازمان محیط زیست نیز در قالب بحث مالیات بر ارزش افزوده که در بودجه 97 تصویب شده است، نه فقط برای پلاستیک که تمام پسماندهایی که می تواند برای محیط زیست خطر داشته باشد، اخذ درصدی را در نظر گرفته است که در نهایت می تواند عدد مناسبی برای بحث مدیریت پسماند و فرهنگ سازی برای کاهش مصرف باشد که قرار شد در قالب ارزش افزوده اخذ و صرف بازیافت و مدیریت پسماند شود. 

مریدی افزود: این اقدام اولیه است که انجام شد، اقدام ثانویه هم بحثی است که با وزارت صنعت معدن و تجارت داریم، در واقع همان موضوعی است که در کشورهای خارجی در فروشگاه های زنجیره ای و بزرگ خود پیاده می کنند که از تحویل کیسه های پلاستیکی به مشتریان خودداری می شود.

سرپرست دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: تلاش می کنیم تا فرهنگ استفاده از کیسه های پارچه ای را به جای کیسه های پلاستیکی در فروشگاه های زنجیره ای نهادینه کنیم، اما وزارت صنعت و حتی نفت نکاتی را مبنی کاهش اشتغال عنوان می کنند که البته به نظر ما می توان با ایجاد اشتغال جایگزین آنرا جبران کرد که این مبحث فعلا در مرحله پیگیری و بحث های کارشناسی است. 

وی تاکید کرد: با اجرای این طرح می توانیم در فروشگاه های بزرگ ابزار اقتصادی برای کنترل مصرف کیسه پلاستیکی داشته باشیم البته کارهای فرهنگی آن انجام شده است و خیلی از فروشگاه های زنجیره ای به کاهش مصرف کیسه پلاستیکی توصیه می کنند اما همه می دانیم در کنار فرهنگ سازی و آموزش همواره بحث های اقتصادی هم مهم است و می تواند راهگشا باشد.

زباله نریزید، لطفا!

بیایید نریختن زباله را به یک فرهنگ تبدیل کنیم. این امر نیازمند تلاش بسیار از سوی مسئولین و همکاری بسیار از سوی مردم است...
زباله یعنی پس‌مانده و باقیمانده از تولید یا تغییر شکل چیزهای دیگر و نیز آنچه که قبلا استفاده شده و دیگر به آن احتیاجی نیست. به عبارتی زباله به مجموعه مواد ناشی از فعالیت‌های انسان و حیوان که معمولاً جامد بوده و به صورت ناخواسته و یا غیرقابل استفاده، دور ریخته می‌شوند، گفته می‌شود.
با این تعریف می‌خواهیم تلنگری به یک رفتار ناشایست یا یک عادت و رسم غلط دیرینه بزنیم. عادت و رسم غلطی که عواقبش دامان خودمان یا فردای فرزندانمان را خواهد گرفت و شاید هم گرفته باشد!
به نظر شما، این چه رسم و عادتی است که ما مردمان داریم؟! همیشه حق با ما است! عجیب نیست؟ چگونه است که من می‌ریزم، وظیفه دیگری‌است که جمع کند! من خراب می‌کنم، وظیفه دیگری‌است که بسازد! من سهل‌انگاری و اشتباه می‌کنم، وظیفه دیگری‌ است که اصلاح و ترمیم کند! و... عجیب نیست؟
این نوع تفکر یکی از معضلاتی که به وضوح می‌توان بین مردمان، بخصوص جوانان کشور دید‌. آنها بدون هیچ گونه فکر و احساس مسئولیتی نسبت به محیط و فضای زیست، زباله سازی می‌کنند، تنها با این تفکر و عادت که می‌پندارد "من می‌ریزم، وظیفه شهرداری است که جمع کند!؟
جالب‌تر از همه اینکه این تفکر و کار زشت بیشتر بین جوانانی جا افتاده که به نظر خودشان‌، خیلی باکلاس و روشنفکر هم هستند و این بسیار دردناک است. 
چرا هنوز وقتی توی شهر قدم می‌زنیم یا سوار بر خودرو در حال عبور از خیابان‌ها هستیم روی زمین، توی جوی آب، چمن و هر جا که فکرش رو بکنید، با بی‌توجهی به عواقب آن زباله و پسامد‌های خود را رها می‌کنیم؟ 
زباله‌هایی که به دلیل بی‌توجهیِ شهروندان محترم و با فرهنگ در گوشه و کنار خیابان و... ریخته است به نظر شما نشانه چیست؟
چرا ما مردمان هنوز نسبت به محیط زیست خود بی‌تفاوت هستیم؟ می‌گویم؛ "ما" و منظورم "همه ما" است. قرار نیست اگر من و شمای نوعی زباله روی زمین نمی‌ریزم، پس کار تمام است و با خیال راحت و بی‌تفاوت از کنار این مسئله حیاتی زباله سازی و زباله ریزی بگذریم! خیر اینطور نیست! همه "ما" مسئول هستیم!
سوال این است، چرا زباله ریزی؟ چرا فردی به خود اجازه می‌دهد با ریختن زباله‌های خود در محیط و فضایی عمومی یا حتی در طبیعت عملا به همگان  توهین و خیانت کند؟
زباله نریزید، لطفا!
جای زباله در سطل زباله است.
بله ریختن زباله در فضای عمومی نوعی خیانت به سلامت عموم مردم و توهین به آنها محسوب‌می‌شود. آیا در مقابل چنین فرد ناآگاهی هیچ‌کس مسئول نیست؟ چرا، همه ما در مقابل چنین افرادی مسئول هستیم! افرادی که تعداد آنها اندک هم نیست.
همه ما مسئول هستیم که محیط خود را پاکیزه نگاه داریم. ما در مقابل فرزندان و کودکان این سرزمین، برای "حق داشتن محیط زیست پاکیزه "مسئول هستیم.  بنابراین باید، این مسئولیت را با توجه و دلسوزی هر چه تمام‌تر به یکدیگر یاد‌اوری کنیم. مسئولیتی که باید در نهایت به فرزندان نسل فردا آموزش داده و منتقل کنیم.
بدون حس مسئولیت و دلسوزی برای خود و نیز آگاه کامل از عواقب عمل خود؛ هیچ تدبیری فایده و اثر مثبت نخواهد داشت. تدابیری که شهرداری و سازمان‌های مختلف انجام می‌دهند، مانند؛ دو برابر کردن کارکنان شهرداری، افزایش شیفت‌ کارگران خدماتی برای جمع‌اوری زباله‌ها و جارو کردن سطح خیابان‌ها در شبانه روز، چند برابر کردن سطل‌های زباله، مکانیزه کردن، تبلیغات و...
به نظر شما بدون آگاهی و توجه همگان، تاثیری خواهد داشت؟ به نظر من تا وقتی که ریختن زباله، توی سطل زباله به عنوان یک کار "با کلاس" و با پرستیژ تلقی شود و تنها برای نمایش و فیگور نزد اطرافیان باشد، هنوز موفق نشدیم این فرهنگ صحیح و ضروری را نهادینه کنیم.
این فرهنگ زمانی نهادینه خواهد شد که فرد، این عمل را "وظیفه" خود بداند نه چیز‌دیگر! در غیر این صورت، اصلاح عادت ریختن زباله روی زمین و آلوده کردن محیط، یکی از کارهای  بسیار سخت خواهد بود. نکته اصلی ترغیب و آگاه کردن افراد به انداختن اشغال‌های خود در سطل زباله به عنوان "وظیفه" است.
و این مسئله، تنها با توجه، نظارت، تکرار و یاد‌اوری دوستانه میسر و ممکن خواهد شد. وظیفه همه ما این است که نه تنها از ریختن و تولید زباله خوداری کنیم؛ بلکه و صد البته وظیفه داریم با "توجه، نظارت و حس مسئولیت" از زباله سازی و زباله ریزی آن دسته افراد نا‌اگاه نیز جلوگیری کنیم.
این مسئله زباله سازی و ریزی  تنها به داخل شهر ختم نمی‌شود. بلکه در خارج از شهر و طبیعت نیز شما این مسئله، ببخشید به عبارتی این مشکل را بسیار می‌بینید. حتی گاهی در جاده یا در طبیعت جای تمیزی برای اطراق کردن کوتاه مدت پیدا نمی‌کنید. چرا که ما مردمان بسیار تمیز و پاکیزه هستیم!  
داخل شهر رفتگران و زحمت‌کشان شهرداری به نوعی بر روی اشتباهات ما جارو می‌کشند و زباله‌ها را جمع‌آوری می‌کنند. ولی در دل طبیعت، جاده‌ها، بیابان‌ها، کوه‌ها و... چه کسی جز خود ما این اشتباهات را پاک خواهد کرد. 
ای مسافران، ای طبیعت‌گردان، ای کوهنوردان و ای دوست‌داران طبیعت و... چرا زباله‌هایی که گاهی مانند بطری‌های نوشابه 400 سال طول می‌کشد تا جذب طبیعت شود، را رها می‌کنید؟! بیایید با خودمان، محیط زیست و فرزندان آینده این سرزمین مهربان‌تر و آگاهانه‌تر برخورد کنیم.ر