گروه انسانهای سبز: غیر سیاسی، دولتی، مذهبی و قومی " غرامت جنگ حق ماست "
هدف: اعتراض به فقر، بی عدالتی، تبعیض انسانی، جنگ، کشتار انسانهای بیگناه و گسترش فعالیتهای انساندوستانه، تاریخی و زیست محیطیگروه انسانهای سبز: غیر سیاسی، دولتی، مذهبی و قومی " غرامت جنگ حق ماست "
هدف: اعتراض به فقر، بی عدالتی، تبعیض انسانی، جنگ، کشتار انسانهای بیگناه و گسترش فعالیتهای انساندوستانه، تاریخی و زیست محیطیاهمیت زیست محیطی سواحل جزایر و خورهای استان بوشهر
استان بوشهر با دارا بودن بیش از 937 کیلومتر نوار ساحلی دارای اشکال ساحلی متنوع است. از 10شهرستان در استان تنها شهرستان های دشتستان و جم دارای خط ساحلی نبوده و 8 شهرستان (دیلم، عسلویه،گناوه، بوشهر، تنگستان، دشتی، دیر، کنگان) در جوار ساحل خلیج فارس می باشند. از 8 منطقه تحت مدیریت سازمان محیط زیست در استان، 6 منطقه دارای عرصه های دریایی و ساحلی (پناهگاه حیات وحش خارک، اثر طبیعی ملی خارگو، منطقه حفاظت شده حله، منطقه حفاظت شده مند، پارک ملی دیر نخیلو، پارک ملی نایبند) می باشد. استقرار صنایع مختلف، بنادر و صنعت حمل و نقل دریایی، اکوتوریسم ساحلی، آبزی پروری و شیلات و فرصت های اقتصادی سواحل از برجسته ترین نقاط قوت و فرصت های پیش روی استان بوشهر می باشد.
. جزایر متعدد استان نیز دارای ویژگی های طبیعی منحصر بفردی می باشند. زادآوری پرندگان مهاجر نابستانه در جزایر نخیلو و ام الگرم و خارگو، مهاجرت پرندگان زمستان گذران در جزایر خان و تهمادون و جزایر منطقه حفاظت شده حله، تخم گذاری لاکپشت های دریایی بشدت در معرض خطر انقراض منقار عقابی در جزایر نخیلو، ام الگرم، خارگو و سواحل پارک ملی نایبند، تخم گذاری لاکپشت سبز در معرض تهدید در جزایر خارگو و فارسی و تخم گذاری لاکپشت دریایی زیتونی در پارک ملی نایبند از وی»گی های زیست بوم های دریایی استان می باشد.
مناطق حساس ساحلی استان بوشهر شامل اکوسیستمهای ساحلی محل پیوند دو اکوسیستم خشکی و آبی بوده که بعنوان آخرین پذیرنده آلودگی ها از دو منبع فوق مورد تهدید جدی قرار دارند. با توجه به ارزشهای خاص اکولوژیک از نظر حفاظتی در قالب کنوانسیون جهانی مورد توجه و تعریف قرار گرفته است.
مناطق حساس ساحلی استان بوشهر که جزو مناطق منحصر بفرد مولد و البته بسیار شکننده هستند شامل جنگل های حرا،آبسنگهای مرجانی،زیستگاه لاکپشتان دریایی،خوریات،رویشگاه جلبکهاو علفهای دریایی،تالابهای ساحلی و...است.این عرصه های آبی ساحلی که در جزر و مد قرار داشته بعنوان عرصه هایی محسوب میشوند که محل تمرکز موجودات کفزی است که بزرگترین پایه زنجیره غذایی دریا و حیات آبزیان وپرندگان و سایر موجودات وابسته به دریا بوده و بعنوان بانکهای زیستی از آنها یاد میشود. اکثر آبزیان بخشی از چرخه حیات خود را در مناطق ساحلی و خصوصا خورها بواسته برخورداری از مواد غذایی غنی سپری میکنند.حدود دو سوم ماهیان با ارزش تجاری و نود درصد صید دریایی به دلیل تجدید نسل و یا طی نمودن قسمتی از مراحل رویشی به این مناطق وابسته هستند،علاوه بر ارزشهای اکولوژیکی،این مناطق به دلیل در پناه بودن از تلاطم شدید دریا مورد استفاده صیادان و بازرگانان محلی قرار میگیرند و دارای ارزشهای اقتصادی-تجاری میباشند.و همچنین از کانون های مهم گردشگری و اکوتوریسم هستند.
وجود پستانداران دریایی در اطراف جزایر و آب های استان نیز از فرصت های استان بوده بطوری که گله هایی از دلفین گوژپشت در منطقه حفاظت شده مند و پارک ملی دیر نخیلو بصورت دائم حضور داشته و بومی منطقه می باشند.
مهمترین زیستگاه های دریایی اکوسیستم های مرجانی می باشند. در آب های استان بوشهر مناطقی مانند جزایر خارک و خارگو، جزیره فارسی، نایبند و سواحل شهر بوشهر واجد مناطق مرجانی می باشند. پایداری اکوسیستم دریایی، تولیدات دریایی، اکوتوریسم، مطالعه و تحقیق از مهمترین دلایل حفاظت از این مناطق می باشد
عمده ترین تهدیدات در بخش زیست بوم ها مربوط به تخریب مناطق مرجانی به علت روش های مخرب صید، برداشت مرجان از سواحل، لنگر اندازی در مناطق مرجانی و گرمایش و آلودگی های دریایی می باشد. ازدیاد توتیای دریایی نیز در مناطق مرجانی گزارش شده است که علت آن به نظر می رسد برداشت بیش از حد آبزیان در مناطق حساس مرجانی و آلودگی های ناشی از افزایش مواد مغذی آب باشد.
صید و صیادی از عمده ترین تهدیدات زیست بوم های دریایی است. افزایش تلاش صیادی، روش های مخرب صید مانند استفاده از تور ترال، گوشگیر کفی(رکسی)، و تور های مونوفلامنت، عدم رعایت ممنوعیت در مناطق تحت مدیریت و مناطق حساس می باشد.
هچنین خورها از آنجا که آب خود را از دریا میگیرند به راحتی از آلودگی های دریایی بخصوص آلودگی نفتی تاثیر پذیرفته و به دلیل چرخش ضعیف آب آسیب پذیرمی باشند.فعالیت های ساحلی و خشکی نیز از دیگر منابع الودگی مناطق ساحلی است.
مجوع این عوامل مناطق ساحلی و خورها را بعنوان مناطق حساس تبدیل نموده است.
لذا هرگونه فعالیت که باعث ایجاد اختلال در چرخش آب این مکان با ارزش گردد دارای اثرات غیر قابل جبرانی بوده و باعث مرگ اکولوژیک آن میگردد.
بنابراین تا زمانی که همترازی ارزشهای محیط زیستی با ارزشهای اقتصادی در سطح تصمیم گیران با رغبت پذیرفته نشود یا روشهای ارزیابی و تبدیل ارزشهای کیفی پیشرفت قابل توجهی نکند ، اجباراً باید تلفیقی از همه این استدلالها را بکار گرفت تا شاید صدمات وارد شده به زیستگاهها به حداقل خود تقلیل یابد . بنا بر این رعایت الزامات زیست محیطی و انجام مطالعات ارزیابی زیست محیطی جامع برای آن ضروری بوده و میبایست در دستور کار مسوولین ارشد استان قرار گیرد.در راستای این مهم اقدامات ذیل مانند :پیشگیری بعنوان مهمترین و مطمئن ترین شیوه حفاظت از محیط زیست و سلامت،و در مرحله بعد کنترل که درجه اهمیت آن بر اساس ماهیت عوامل تهدید کننده و در نهایت پاکسازی که از مسائل پرهزینه نیز میباشد و به ناچار میبایست برای مناطق آلوده انجام گیرد اقدام نمود.
در نهایت از آنجا که مناطق ساحلی در شمار سرمایه ملی به شمار آمده نباید خصوصی سازی شده یا برای انجام طرحها و فعالیت های صرفا اقتصادی اعم از اسکله و بارانداز و.......باعث مسدود شدن این اراضی و از این طریق حذف کامل کارکردهای اکولوژیک انها شد.
انجام مطالعات منطقه ای نواحی ساحلی برای محدوده هایی از این مناطق که دارای آثار میراث فرهنگی میباشند نیز الزامی بوده و باید از این طریق نیز همواره از ساخت ساز جلوگیری کرد.
بر اساس آیین نامه اجرایی جزء(1) بند (الف) ماده (187) و بند(191) قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران کارگروه متناظر استانی مدیریت یکپارچه زیست بومهای حساس و شکننده تشکیل می شود و دستگاههای اجرایی و شوراهای توسعه و برنامه ریزی استانها موظفند ضوابط و برنامه مصوب کارگروه ملی مدیریت یکپارچه زیست بومهای حساس و شکننده را رعایت و درتصویب طرحها و برنامه های خود رعایت نمایند.
لذا حفاظت از پهنه های ساحلی و استقرار فعالیتهای مرتبط با دریا در فواصل منطقی و رعایت حریم دریا و یا بکارگیری توان فنی و مهندسی و انجام مطالعات زیست محیطی در احداث هرگونه کاربری در جوار اکوسیستم های حساس مطمئنا اصل اول الزامات زیست محیطی که حفاظت میباشد محقق خواهد شد.
دکتر حسین دلشب - مدیرکل حفاظت محیط زیست استان بوشهر
