سیاره زمین در تعدادی از کشورها و مناطق جهان 'مادر' نامیده میشود که نشانگر اهمیت آن و وابستگی متقابل انسانها و سایر زیستمندان به هم و به سیاره ای است که همه ما در آن زندگی میکنیم.
مجمع عمومی سازمان ملل متحد، به منظور دستیابی به تعادل درست میان نیازهای اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی نسل های حال و آینده و ترویج هماهنگی انسان با طبیعت و زمین، در سال 2009 تصمیم گرفت روز 22 آوریل را به عنوان روز بین المللی مادر زمین ، تعیین کند.
این مناسبت مهم همه ساله در سراسر جهان، در حمایت از محیط زیست و افزایش سطح آگاهی برای حفاظت از آن و مراقبت از سیاره زمین ، جشن گرفته میشود.
مجمع عمومی سازمان ملل متحد از طریق این نامگذاری، از همه سازمان های بین المللی، منطقه ای و ناحیه ای، جامعه مدنی، سازمان های غیر دولتی و همه ذینفعان مرتبط دعوت می کند تا در صورت تمایل به افزایش سطح آگاهی های عمومی درباره روز جهانی زمین، اقدام کنند.
زمین و بوم سازگان های موجود در آن، خانه ما است. به منظور حفاظت از زمین از یک سو و تامین نیازهای نسل امروز و فردا از سوی دیگر، ناگزیر از هماهنگی انسان با طبیعت و زمین هستیم. روز جهانی زمین میخواهد به ما یادآوری کند که زمین و بوم سازگان های آن، حیات را برای بشر و سایر زیستمندان ممکن می کند.
نامگذاری این روز، فرصتی برای بالا بردن سطح آگاهی عمومی در سراسر جهان، نسبت به چالش هایی است که سیاره ما هم اکنون، برای تامین رفاه و آسایش انسان ها با آن روبرو است، ما روز زمین را جشن میگیریم تا یادمان نرود که زندگی و تغذیه ما، به این سیاره وابسته است.
از بین بردن منابع طبیعی و تخریب سریع محیط زیست، نتیجه الگوهای نادرست مصرف و تولیدات ناپایدار است که منجر به پیامدهای نامطلوب برای زمین، سلامت و رفاه عمومی بشر شده است، شواهد علمی نشان داده است که شیوه زندگی فعلی ما ( به ویژه الگوهای مصرف و تولیدمان ) به شدت بر تحمل تابآوری زمین تاثیر گذاشته است.
از دست دادن تنوع زیستی، بیابانزایی، تغییرات آب و هوایی، گرمایش زمین و اختلال در برخی از دوره های طبیعی، از جمله هزینه های نادیده گرفتن فرصت تجدید حیات برای طبیعت و یکپارچگی بوم سازگان های آن است.
تحقیقات علمی اخیر نشان میدهد که از زمان انقلاب صنعتی، طبیعت به عنوان یک کالا محسوب شده که فقط به نفع مردم و برای رفع نیازهای اساسی جمعیت رو به رشد عمل کرده است و مشکلات محیط زیستیِ به وجود آمده را تا کنون، با استفاده از تکنولوژی حل کرده است اما باید به یک نکته مهم توجه کنیم و آن این است که منابع این سیاره محدود بوده و بهره برداری های گذشته از این منابع، دیگر امکان پذیر نیست. بنابراین نیازمند یک مدل پایدارتر برای تولید، مصرف و به طور کلی برای اقتصاد هستیم.
ایجاد یک دنیای جدید، نیاز به ایجاد یک رابطه جدید میان انسان و زمین دارد. منظومه شمسی به ما یادآوری میکند همانطور که زمین در مرکز جهان قرار ندارد، ما انسان ها نیز مرکز زمین نیستیم. ما همراه با بقیه زیستمندان در سیاره زمین، در شبکه بزرگتر مشترکی زندگی میکنیم.
از سال 2009، مجمع عمومی سازمان ملل با اتخاذ 9 قطعنامه در مورد هماهنگی با طبیعت، تعریف این رابطه تازه را براساس یک رابطه غیرانسان محور با طبیعت، آغاز کرده است. این قطعنامه ها، حاوی دیدگاه های مختلف در مورد ساختن یک پارادایم جدید و غیر انسان محورانه است که در آن، اساس و پایه اقدامات درست یا غلط در مورد محیط زیست، تنها بر منافع انسان متکی نیست. یک گام در این راستا، در متن سند کنفرانس سازمان ملل متحد برای توسعهی پایدار یا همان ریو20 در سال 2012، با عنوان 'آیندهای که ما میخواهیم'دوباره تأیید شد :
'ما میدانیم که سیاره زمین و اکوسیستم های آن خانه ما است و تعدادی از کشورها و مناطق' مادر زمین'را به عنوان یک نشان رایج پذیرفته اند و ما به این نکته توجه داریم که آنها، حقوق طبیعت را در زمینهی توسعه پایدار، به رسمیت می شناسند.'
این سند، شامل اقدامات واضح و عملی برای اجرای توسعه پایدار در جهان است و 17 هدف فقر، گرسنگی و امنیت غذایی، سلامتی، تحصیلات، برابری جنسیتی و توانمند سازی زنان، آب و فاضلاب ، انرژی، رشد اقتصادی، زیرساخت، صنعتی سازی، نابرابری، شهرها، مصرف و تولید پایدار ، تغییر آب و هوا، اقیانوس ها، تنوع زیستی، جنگل ها، بیابان زایی، صلح، عدالت و نهادهای قوی در مشارکت را دنبال می کند.
در سال 2005، مجمع عمومی سازمان ملل متحد، سال 2008 را به عنوان سال جهانی سیاره زمین اعلام کرد و معتقد بود که آموزش جوامع و افزایش سطح آگاهی های عمومی درباره زمین، در دستیابی به منابع طبیعی و بهرهبرداری خردمندانه از آنها، زیرساخت های علمی ضروری برای تحقق توسعهی پایدار را، برای بشریت فراهم میکند.
شعار روز جهانی زمین در سال 2018 ، End Plastic Pollution یعنی به آلودگی های پلاستیکی پایان دهیم تعیین شده است.
پلاستیکها، تهدیدی جدی برای بقای سیاره ما هستند. از آسیب رساندن به بوم سازگان های آبی و موجودات دریایی، بسیاری از حیوانات و پرندگان گرفته تا چالش سخت و مهم تولید زباله و مسالهی دفن، بازیافت و به طور کلی خلاصی از شر آلودگی ها و عوارض ناشی از انباشت آنها در جهان.
زبالههای پلاستیکی، یکی از چالش های دشوار بشر امروزی است که حل مشکلات و خطراتی که به وجود آوردهاند، در عین آنکه منابع مالی بسیاری را به خود اختصاص می دهد، اغلب کشورها در مدیریت آن، موفقیت های قابل ملاحظه ای به دست نیاوردهاند بنابراین یکی از راهکارهای سودمند و آسان، کمتر استفاده کردن از پلاستیک به ویژه یکبار مصرف و تولید زباله کمتر است. ضمن آنکه لازم است تولیدات و بسته بندیها در بخش صنعت و تجارت نیز، به سمت استفاده کمتر از این مواد حرکت کنند.