نهمین دور دوچرخه سواری استانهای ایران

اهمیت خلیج فارس

دریای پارس

هزار سال پیش، بزرگ بن شهریار، ناخدای رامهرمزی در کتاب «شگفتی های هند، خشکی ها، دریاها، وجزیره هایش.» نوشت:

«از شگفتی های دریای پارس چیزی است که مردمان به شب هنگام بینند، در آنگاه، چون موج ها بر هم خورند و بر یکدیگر شکسته شوند، از آنها آتش برجهد، و آنکه بر کشتی سوار است پندارد که بر دریایی از آتش روان باشد.»[۱]

این دریا که به سبب کمی عمق و وجود پست و بلندی های زیر دریا از دیگر دریاها پر جوش و خروش تر است و به اقیانوس هند می پیوندد، و سرتاسر مرزهای جنوب غربی، جنوبی، و جنوب شرقی کشور ما را در بر گرفته است، به نام خلیج فارس و دریای عمان نامیده می شود. نام «دریای پارس» از روزگار هخامنشیان بر روی خلیج فارس گذارده شده است. در کتیبه ای از داریوش بزرگ شاهنشاه هخامنشی در تنگه ی سوئز، (در مصر که در دو هزار و چهارصد سال پیش جزو قلمرو پادشاهی او بوده) یافته اند، نام این خلیج «دریایی که از پارس آید» یاد شده است. در زمان ساسانیان نیز این خلیج را دریای پارس می نامیده اند.

در کتاب های قدیم ، که در دانش جغرافیا نوشته شده نام این دریا «پرسیکوس سینوس» یا «سینوس پرسیکوس» یعنی خلیج پارس آمده است.[۲] در حدودالعالم قدیم ترین کتاب جغرافیا به زبان فاسی که هزار سال پیش تألیف گردیده، ذکر این دریا چنین آمده است:

«خلیج پارس از حد پارس برگیرد، با پهنای اندک تا به حدود سند.»[۳]

چون قسمتی از اقیانوس بزرگی که در جنوب غربی آسیا قرار گرفته، به مناسبت رنگ سرخ خاک کرانه های آن، سرخ رنگ است و به «دریای سرخ» موسوم گشته، قسمت دیگری از اقیانوس هند را که از خلیج فارس آغاز می شود و به کرانه های هندوستان پایان می یابد (دریای سبز) نامیده اند؛ و این سبز دریا، در کرانه های کشورما دارای آبی روشن و درخشنده و فیروزه گون است و در پیرامون جزیره ها، با امواج نقره فامی که دارد، در زیر نور خورشید، بسیار دیدنی و دلکش می نماید.

به هنگام شب، خلیج فارس زیبایی خاصی دارد، تلاطم دریا و برخورد امواج که از آنها نور می جهد، با روشنی مهتابی رنگ ماهیان پرنده، که شبانگاه به جست و خیز برمی خیزند و هزاران هزار، به حرکت و بازی و پرش می آیند، و از بدنشان پرتوی سفید رنگ ساطع می شود، پهنه ی این دریای نیلگون را مانند آسمان پر ستاره ای می آراید که در گوشه و کنارش آتش افروزی کرده باشند. همین منظره، بزرگ بن شهریار ناخدای رامهرمزی را که خود از مردم خوزستان بوده، بر آن داشت تا وصفی چنین دل انگیز از خلیج فارس در کتاب خود بیاورد.

خلیج فارس به تنهایی و بدون دریای عمان از دریاهای کوچک بشمار می رود که وسعت آن از۲۳۲٫۸۵۰ کیلومتر مربع بیشتر نیست و در تقسیم بندی دریاها، در ردیف دریاهای کم عمق چون دریای بالتیک و دریای هودسن و دریای شمال در اروپا، قرار می گیرد.

ژرفای متوسط دریای عمان که دنباله ی خلیج فارس است و از تنگه ی هرمز به این نام نامیده می شود گاهی از سه هزار متر بیشتر است ولی چون وارد خلیج فارس شویم عمق آب کم می گردد.

از تنگه ی هرمز به بعد، در خلیج فارس، به ندرت، عمق آب به ۹۰ تا ۱۰۰ متر می رسد. در سمت شمال غربی، یعنی به طرف خوزستان عمق دریا اندک اندک کم می شود و تا ۲۵ متر تنزل می یابد.

توده های مرجانی که مانند شهر های گمشده ای در اعماق آب های خلیج فارس به فراوانی و بیشتر به موازات ساحل یافت می شوند، از عمق آب می کاهند، بدانگونه که ژرفای آب به طور متوسط در دهانه ی اروندرود، در ساحل خوزستان، تا پنجاه میلی ساحل، ۳۶ متر است.

خلیج فارس از لحاظ ساختمان طبیعی و تاریخ پیدایش، شباهتی با دریاهای دیگر ندارد و سراسر آن گویی صفحه ی ساحلی*ای است در امتداد جلگه های اطراف نجد ایران.

زمین شناسان می گویند اگر سطح آب این خلیج ۲۰ متر پایین رود، وسعت آن نصف می گردد. سواحل شمالی خلیج فارس در طی اعصار تغییرات زیادی نموده و شاید هیچ دریایی به این سرعت تغییر شکل نداده باشد. آبرفتی که رودهای کارون و اروندرود و دز و کرخه و جراحی به این دریا وارد می کنند دائماً کف خلیج را پر می نماید، زمانی ساحل دریا در حدود ۴۰۰ کیلو متر فراتر از شمال ساحل امروزی بوده، و فرات و دجله و کارون هر یک خود جداگانه به دریا می ریخته اند، در حالی که امروز فرات و دجله با هم به دریا می ریزند.

می توانیم برای تصور پیدایش و خصوصیات طبیعی خلیج فارس، یک تابلوی خیالی ساده در ذهن خود رسم کنیم. برای ترسیم این تابلوی خیالی مثلاً چهل میلیون سال به عقب برمی گردیم، و در آغاز دوران سوم زمین شناسی قرار می گیریم. می بینیم، که در این دوران اقیانوس اطلس وسعت یافته، آمریکای جنوبی از آفریقا جدا گشته، استرالیا از قاره ی قطب جنوبی منفک گردیده و به طرف مشرق رهسپار شده و اقیانوس هند در شکافی بین هندوستان و آفریقا مقدمه پیدایش دریای عمان را فراهم آورده است. ده میلیون سال بعد، یعنی ۳۰ میلیون سال پیش از این، در اواسط دوران سوم، شکاف عمان گسترش یافته و

در دنباله ی این شکاف، خلیج باریکی که امروز خلیج فارسش می نامیم به وجود آمده است.

اگر نقشه ی آسیای جنوب غربی و آفریقای شرقی را بررسی کنیم، بین شبه جزیره ی عربستان و قاره ی آفریقا، دو چاله ی عمیق دریایی می بینیم که نام آندو(دریای سرخ) و(خلیج عدن) است.

اگر کُره ی زمین از فلز گداخته و نرم و کشش پذیری می بود و ما توانایی آن را می داشتیم که

قطعات زمین را به میل خود جا به جا کنیم و با دست فشاری به شبه جزیره ی عربستان می دادیم و آن را به طرف جنوب غربی می راندیم، درست، شکاف های دریای سرخ، پیش آمدگی های مقابل خود را در بر می گرفت و شبه جزیره ی قطر در سمت مغرب در حفره ی بین آب های بحرین قالب می شد و تنگه ی هرمز شبه جزیره ی عمان را پر می نمود و کوه های عمان در دنباله ی کوه های میناب و زندان قرار می گرفت.[۴]

گرچه برای سهولت ادراک چگونگی پیدایش خلیج فارس، این خلیج را در عالم خیال با فلات عربستان متصل کردیم، لیکن به این نکته باید توجه داشته باشیم که از نظر ساختمانی، جنس خاک شبه جزیره ی عربستان دنباله ی ساختمان مشرق آفریقا است، در حالی که ترکیب جنس خاک خلیج فارس، در منطقه ی ساختمانی نجد ایران واقع شده و امتداد و دنباله ی نجد ایران است که تا اعماق دریا کشیده شده است.

شبه جزیره ی عربستان توده ای است بسیار قدیمی، از آغاز دوران اول زمین شناسی معروف به دوره ی «کامبرین» و هیچ نمونه ای از رسوبات اطراف خلیج فارس که از دوران سوم زمین شناسی است در آن دیده نمی شود و هر چه از جلگه ی بین النهرین به طرف ایران پیشروی کنیم، زمین های جوان تری می بینیم، به طوری که از ساحل رود کارون و مشرق شوشتر، ناحیه ی مشخص و متمایز چین خورده ی نجد ایران با آثار دوران سوم زمین شناسی آشکار می گردد.

جلگه های خوزستان و بهبهان و برازجان و بوشهر تا زمانی نسبتاً نزدیک یعنی تا اواخر دوران سوم

زمین شناسی زیر آب دریا پوشیده بوده اند، و در دوران چهارم سر از آب بدر آورده اند، بنا بر این قسمت شمال غربی خلیج فارس از قسمت جنوب شرقی آن بسیار جوان تر، و پیدایش آن به دوران ما نزدیک تر است.

اگر از دهانه ی خلیج فارس، در خوزستان، مثلاً از بندر خرمشهر بر کشتی ها ی کوچک بادی یا قایق های موتوری سوار شده به طرف بندر عباس برانیم، در طول چند روز سفر دریایی، به خوبی درمی یابیم، که در خط سیر این سفر که از کناره های ساحلی عبور می کند، گاه و بی گاه، از پست و بلندهای محسوس می گذریم و بالا و پایین رفتن کشتی را حس می کنیم، درست مانند آنکه اتومبیلی را در جاده ای کوهستانی به حرکت درآورده باشیم، نقاطی ژرف و پر آب و نقاطی کم ژرفا و کم آب احساس خواهیم کرد، اگر این سفر دریایی را از تنگه ی هرمز رو به ساحل مکران ادامه دهیم، در می یابیم که در دل آب های فیروزه گون بحر عمان نیز، به موازات ساحل، پست و بلندهایی وجود دارد که دنباله ی چین خوردگی های سواحل شمالی خلیج فارس و ارتفاعات داخلی نجد ایران است. وجود طاقدیس ها و ناودیس های دریایی که مانند یک رشته تپه های مارپیچِی است، سبب تغییر عمق آب و گودی دریا در طول ساحل خلیج فارس و دریای عمان گشته است، و کشتی ما، گاهی در قله ی زمین بر آمده، و گاهی در دامنه های اراضی گود کف دریا سیر می کند.

این طاقدیس های زیر دریا را «ایوان های مروارید» نام داده اند و بیشتر آنها برآمدگی نمکی و مرجانی و آهکی است.

خلیج فارس در اطراف تنگه ی هرمز خصوصیات ساختمانی دیگری نیز دارد.

اهمیت خلیج فارس بیشتر به جهت ارتباط آن با اقیانوس هند است و اگر تنگه ی هرمز که وسیله ی ارتباط این دو قرار گرفته، نمی بود؛ خلیج فارس به صورت مردابی کم عمق درمی آمد و تبخیر آب، بر آب های رودخانه هایی که بر آن می ریزند، فزونی می گرفت و بدین گونه، پس از مدتی خشک می شد و مانند دریاچه ی هامون سیستان می گشت.

زمین شناسان گفته اند که در دوران اول زمین شناسی، قاره ای بنام «گُندُوانا» وجود داشته است که از برزیل به آفریقای جنوبی و ماداگاسکار از یک سو، و از عربستان و گوشه ای از جنوب ایران و هندوستان از سوی دیگر، به استرالیا و شاید قطب جنوب اتصال می یافته است؛ بنا بر این نظر، قاره ها به یکدیگر پیوسته بوده و بعدها به سبب حرکات مرکزی زمین از یکدیگر جدا گشته اند، و پس از جدایی قاره ها و شکست آنها، اقیانوس هند توسعه ی بیشتری پیدا کرده و با دریایی که در شمال آن قرار داشته و آن را «تِه تیس» نامیده اند، متصل شده است.

دریای «ته تیس» همان دریای قدیمی خشک شده ای است که سرزمین های آسیای صغیر و قفقاز و ایران و شمال هندوستان و پاکستان و جزایر مالزی را می پوشانیده است و پس از چین خوردگی های آلپ و البرز و هیمالیا، قطعه قطعه شده و امروز، بازمانده های آن دریای پهناور را به صورت دریای سیاه و دریای خزر ودریاچه ی اُرال می بینیم.

پس از متلاشی شدن قاره ی گندوانا و چین خوردگی عهد سوم، جنوب آسیا چندین مرتبه مورد تجاوز آب های اقیانوس هند قرار گرفته است، عربستان و هندوستان و مالایا به شکل شبه جزیره درآمده، جزیره ی سیلان از خاک هند جدا شده، دریای سرخ که ابتدا فقط با دریای مدیترانه پیوسته بود، بر اثر حرکات تند و شکننده ی مرکز زمین و امواج سهمگین و توفنده ی اقیانوس هند، ارتفاعات اولیه ی باب المندب را شسته و به اقیانوس هند راه یافته است.

خلیج فارس هم از این دگرگونی عظیم بر کنار نمانده و دنباله ی جلگه ی پست بین النهرین که در منتهی الیه شمالی آن واقع بوده، بر اثر تغییرات اقیانوس هند و آبرفت رودخانه های مجاور، به تدریج بالا آمده و پر شده و قسمت میانه ی آن بین کوه های زاگرس و فلات عربستان واقع گردیده است.

بنا به حساب های یک زمین شناس، معلوم شده است که در طی ۶۰ سال، دلتایی به طول ۳۲۰۰ متر در مصب اروندرود، در دهانه ی خلیج فارس تشگیل گردیده، یعنی در هر سال بیشتر از ۵۳ متر خاک در آب پیش رفته و گمان می رود که در طی سه هزار سال خلیج فارس ۱۵۰ کیلومتر پیشرفتگی (خاک در آب) پیدا کرده باشد.

طول خلیج از مصب اروندرود تا ساحل عمان ۸۰۵ کیلومتر و عرض آن گاه تا ۲۸۸ کیلومتر می رسد. تنگ ترین معبر آن در تنگه ی هرمز دارای ۴۶٫۶۹ کیلومتر پهنا است، آغاز آن نهر خین در اروندرود و پایان آن خلیج گواتر در دریای عمان است.

به سبب حوادث طبیعی و دگرگونی های شدیدی که در داخل و خارج دریای پارس در طول میلیون ها سال روی داده است، در کف دریا و در سطح جزیره ها و بر دشت ها و کوهای کرانه های این دریای کهن، بسیاری از مواد کانی ارزنده، به وفور و فراوانی اعجاب انگیزی انباشته شده است. گذشته از طبقات عادی ساختمانی زمین شناسی، در نزدیکی جزیره ی هرمز، طبقه ی ساختمانی زمین شناسی خاصی وجود دارد ک

ه زمین شناسان آن را «طبقه ی ساختمانی هرمز» نام داده اند.[۵]

در تمام نواحی خلیج فارس و سواحل آن عوامل مساعدی جمع آمده و سبب شده است که منابع مهمی از نفت در ته دریا و در دل زمین های ساحل این خلیج یافت شود و این منطقه را یکی از پر ثروت ترین و غنی ترین مناطق نفتی جهان سازد، این عوامل عبارتند از : رسوب و ته نشینی آب دریا، مواد آلی که با گل های آهکی در اعماق دریا مدفون شده اند، و حرکات زمین، که باعث چین خوردگی پوسته ی زمین و ظهور طاقدیس ها و ناودیس های این منطقه گردیده است.

عوامل مذکور همراه با جانوران فراوان و ماهیانی که در این دریا از دیرباز وجود داشته و در دوران متمادی پس از مرگ تجزیه شده و رسوب کرده اند، پهنه ی ذخیره گاه نفتی این منطقه را آنچنان وسیع ساخته است که مانند آن را در سایر نقاط دنیا کمتر می توان دید، این ذخیره گاه های نفتی و طبقات سنگ های آن از موصل در کشور عراق تا کوه های زاگرس و بختیاری و سواحل فارس و مناطق زیر آب های دریا تا کویت و عربستان امتداد می یابد.

خلیج فارس و دریای عمان را بطور کلی می توان به پنج منطقه تقسیم نمود:

اول سواحل غربی شامل کشورهای عراق و کویت و سواحل عربستان، دوم سواحل شمالی یعنی کرانه های خوزستان و فارس و کرمان و مکران، سوم سواحل جنوبی یا منطقه ی شیخ نشین های خلیج فارس، چهارم جزایر خلیج فارس، پنجم زمین های کف دریا که سرشار از منابع نفتی است.

قسمت غربی جلگه ی بین النهرین، که کشور عراق امروز است از آبرفت رودخانه ی فرات تشکیل شده و رودخانه ی فرات از کوه های شمالی ترکیه سرچشمه گرفته، پس از آنکه شاخه هایی بدان ضمیمه شده، به طرف جنوب سرازیر گردیده است و تا سرزمین کویت آثار آبرفتی خود را باقی گذاشته است.

از قسمت شرقی جلگه ی بین النهرین رودخانه ی دجله، از کوه هاِی ترکیه سرچشمه گرفته و شاخه هایی از آب های ایران مانند رودهای زاب و دیاله بدان افزوده شده و قسمت جلگه ی آبرفتی شرقی بین النهرین و مرداب حورالعظیم عراق را تشکیل داده که با باطلاق هویزه در ایران پیوند دارد.

جلگه ی خوزستان از آب های کوهستان های بختیاری و لرستان و فارس آبیاری می شود که از شمال و مشرق به طرف جنوب غربی سرازیر می گردند.

رودخانه ی کرخه از کوه های لرستان سرازیر شده، از جلگه ی خوزستان گذشته و به باطلاق هویزه می ریزد. آب دِزْ از مشرق کوه های پیشکوه در حوالی خونسار و گلپایگان سرچشمه گرفته و به کارون می پیوندد و به جلگه ی خوزستان سرازیر می شود. رودهای جراحی و هندیجان از کوه های فارس که در مشرق خوزستان واقع است سرچشمه گرفته و قسمت شرقی خوزستان را آبیاری می کند. کارون که بزرگ ترین رودخانه ی جنوب ایران و قابل کشتی رانی است با آبرفت بارور و پر برکت خود از خوزستان گذشته و به خلیج فارس می ریزد، و همه ی آنها با هم، پی در پی، آبرفت های خود را در تک دریای پارس انباشته، دگرگونی طبیعی سرشاری بوجود می آورند.

کوه های فارس و کرمان دنباله ی کوه های زاگرس بوده و به موازات یکدیگر در خلیج فارس پیش می روند، جنس این کوه ها گچی و آهکی است و هر قدر به طرف ساحل نزدیک شویم، ارتفاع آنها کمتر می شود تا به خلیج فارس می رسد، ولی این ارتفاعات در ساحل خلیج فارس پایان نمی پذیرد بلکه در اعماق دریای پارس هم دنباله ی آنها کشیده شده، گاهی تا مسقط و سواحل شبه جزیره ی عربستان امتداد می یابد.

وجود معادن سرشار خاک سرخ در جزایر تنگه ی هرمز قدمت این اراضی را تا دوران اول زمین شناسی ثابت می کند.

بطور کلی از نظر اقلیمی، سه ناحیه ی مشخص در شمال خلیج فارس دیده می شود: اول ناحیه ی سردسیر و مرتفع که در شمال فارس و کرمان و خوزستان قرار گرفته و در زمستان پوشیده از برف است و سرچشمه ی رودهایی است که قسمتی از آن به حوضه های داخلی این مناطق سرازیر می شوند و قسمتی دیگر به خلیج فارس می ریزند ، دوم ناحیه ی تنگستان با آب و هوای معتدل و خشک که دارای کوه هایی است با معابر تنگ و گردنه های سخت مانند کتل پیرزن و کتل دختر در راه شیراز به بوشهر، سوم ناحیه ی گرمسیر است که تمام سواحل خلیج فارس را در بر دارد و هرچه به طرف مشرق برویم گرمی هوا افزایش می یابد، بطوری که درجه ی حرارت هوا در بندرعباس و جزایر هرمز و اطراف آن نزدیک به درجه حرارت هوا در مناطق استوایی است.

بسیاری از اراضی کرانه های خلیج فارس که از آب کافی بهره دارند، به سبب آفتاب نیروبخش این سرزمین و خاک مستعد و پر برکت آن، حاصلخیز و برای کشاورزی مناسب هستند. مانند جلگه ی میناب که در آن انواع درختان میوه، خرما و مرکبات و موز به عمل می آید و زمین های پست آن برای مزارع برنج بسیار مساعد است و رود میناب این ناحیه را آبیاری می کند. استعداد کشاورزی جلگه ی خوزستان شگفت انگیز است و سواحل فارس و کرمان، هر جا که از حیث آب در مضیقه نباشد، فلاحتی و بارور است.

اکنون که به پایان این فصل می رسیم، این پرسش پیش می آید که با همه ی باروری زمین و فراوانی آب و وسعت خاک چرا جلگه ی خوزستان چنانکه باید پر محصول نیست و چرا استفاده از آن همه منابع سرشار طبیعی در این قسمت از خاک وطن ما که به راستی شگفت انگیز است دشوار گردیده؟ شاید بتوان گفت که چون خوزستان در مجاورت فلات عربستان و صحاری خشک و سوزان آن واقع شده است، و چون عربستان مرکز گرمای طاقت فرسا و محل ایجاد بادهای مهلک سام

است، دنباله ی بادهای سام، به سرزمین خوزستان و نواحی جنوب غربی ایران وزیدن می گیرد، و بر اثر آن رطوبتی را که به هنگام از شمال غرب وارد ایران و جلگه ی خوزستان می شود تبخیر می کند و مانع ریزش باران و سبب آب شدن برف کوه ها می گردد، به علاوه توفان های شن و خاک که از مراکز بیابان های عربستان برمی خیزد، چون بلایی آسمانی بر جلگه ی بارور خوزستان فرومی ریزد و استعداد و وضع مناسب کشاورزی را در آن منطقه تا حدی تضعیف می کند.

پانوشت ها:

* به فرانسه plateau continental و به انگلیسی continental shelf

1. نگاه کنید به کتاب «عجائب الهند برّه و بحره و جزائره» چاپ لیدن ۱۸۸۶ صفحه ی ۴۸٫

۲٫ Sinuse Persicus و Persicus Sinus نگاه کنید به کتاب:

A History of ancient Geography, vol. 2, map of the World, P. 578

۳٫ «حدودالعالم من المشرق الی المغرب» چاپ لنینگراد نسخه ی عکسی باهتمام بارتولد و چاپ تهران باهتمام دکتر منوچهر ستوده ۱۳۴۰ هـ.ش و طبع تهران باهتمام سید جلال الدین تهرانی.

۴٫ نگاه کنید به سخنرانی دکتر احمد مستوفی در سمینار خلیج فارس (کتاب سمینار خلیج فارس چاپ ۱۳۴۲ جلد نخستین).

۵٫ نگاه کنید به سخنرانی دکتر مسعود کیهان در سمینار خلیج فارس (کتاب سمینار خلیج فارس چاپ ۱۳۴۲ جلد نخستین).

خلیج فارس – احمد اقتداری، تهران فروردین ۱۳۴۵

نوزدهمین تور ملی دوچرخه سواران اقوام ایرانی (برون مرزی)

دوچرخه سواری کشورهای عمان، امارات و قطر با پیام صلح و دوستی مردم ایران

تاریخ رفت: بهمن 1388

تاریخ بازگشت: اردیبهشت 1399

در تاریخ 28 بهمن 1388 با هواپیما به مسقط رفتیم تا در یادمان سلطان قابوس پادشاه فقید کشور عمان رکابزنی کشورهای عمان، امارات و قطر را آغاز کنیم که متاسفانه با شیوع ویروس کرونا مرزهای کشورهای مسیر بسته شد و ما به پشت سر گذاشت مشکلات بسیار ................. توانستیم شهرهای اطراف مسقط را رکاب برنیم و در نهایت مسیر سخت و کویری مسقط تا صلاله را رفت و برگشت رکاب زدیم.

گزارشهای این تور را میتوانید در کانال تلگرام دوچرخه سواران اقوام ایرانی مشاهده نمایید.

جهت دیدن گزارش آغاز این سفر روی عکس زیر کلیک نمایید

ما را در شبکه های مجازی دنبال نمایید.

اینستاگرام رسمی ما

https://www.instagram.com/GPGIR/

آپارات رسمی ما

https://www.aparat.com/GPGIR

 کانال تلگرام رسمی ما

http://t.me/GPGIR

کانال تلگرام گزارشهای سفرهای ما

http://t.me/GreenCyclists

کانال جنبش ملی اقوام ایرانی

http://t.me/MelliGrayan

لینک گروه جنبش اقوام ایرانی

http://t.me/joinchat/DnQdHxo1omVzL3HVoWoXqA

مازندران جنگل راش سواد کوه

مناطقی که از درختان کوچک و بزرگ پوشیده شده است همیشه مورد توجه طبیعت گردان و گردشگران بوده است . خطه‌ی سرسبز شمال به ویژه استان زیبای مازندران به دلیل وجود همین جنگل ها و درختان، هر ساله و در تمام فصول سال پذیرای میهمانان زیادی از نقاط مختلف کشور و حتی خارج از کشور بوده است. اما بعضی از این جنگل ها به دلیل داشتن نوع مختلف و خاص درختان و گیاهان اهمیت بیشتری دارند.

به سمت شهرستان سوادکوه قدم درجاده فیروزکوه می گذاریم و مسیر روستای سنگده را در پیش می گیریم. یکی از زیباترین و مهمترین جنگل های شمال ایران، در این روستا واقع شده است، این جنگل با درختان سر به فلک کشیده اش منطقه وسیعی را تبدیل به بهشت زمین کرده است. پس، از شهر و دغدغه های همیشگی مان فاصله می گیریم و برای ساعاتی به دامان طبیعت برای رسیدن به آرامش، پناه می بریم. از شهر سوادکوه که گذر کردیم و از آن دور شدیم، به روستایی به نام سنگده خواهیم رسید که در نزدیکی قله خرونرو واقع شده است و یکی از زیباترین و ارزشمندترین جاذبه های طبیعی ایران به شمار می رود. نام دیگر این جاذبه دیدنی، مرسی سی نام دارد. جنگل راش سوادکوه یکی از برجسته ترین منابع درخت راش می باشد که در مناطق کم ارتفاع شمال ایران بسیار کمیاب است.

چوب راش را که در جنگل‌های ایران فراوان یافت می‌شود در موارد مختلف از جمله برای ساختمان، منازل روستایی و ساخت بسیاری چیزهای دیگر استفاده می‌کنند.درخت راش در جلگه تقریبا نایاب است، اما در جنگل راش و در بلندی‌های کوهستان‌ها فراوان است. در گیلان و مازندران در ارتفاع بیش از دو هزار متر از سطح دریا جنگل‌های خالص آن یافت می‌شود. راش درختی است سایه‌پسند و از این‌ رو شاخ و برگ فراوانی دارد.

درخت راش در جلگه تقریبا نایاب است، اما در جنگل راش و در بلندی‌های کوهستان‌ها فراوان است. در گیلان و مازندران در ارتفاع بیش از دو هزار متر از سطح دریا جنگل‌های خالص آن یافت می‌شود. راش درختی است سایه‌پسند و از این‌ رو شاخ و برگ فراوانی دارد.نهال جوان آن از سرمای شدید زود آسیب می‌بیند و به‌ویژه سرمای بهاره برگ‌های آن را نابود می‌کند، گرمای زیاد نیز برای آن زیان‌بخش است. در نقاط سرد خوب رشد نمی‌کند، ولی در جاهای گرم تا اندازه‌ای بهتر جست می‌دهد. درخت راش دارای ریشه‌های سطحی است و برای جنگل‌های خاک‌های کم ضخامت و آهکی مناسب است.

زیبایی‌های جنگل راش از مسیرش شروع می‌شود. مسیر رسیدن به درختان راش کوهستانی و جنگلی است و در طول آن درختان زیبای راش را می‌بینید تا آسمان قد کشیده‌اند. جنگل‌نوردی در میان این درختان خاطره‌ای به یادماندنی برای هر مسافری می‌سازد. شاخ و برگ‌های فراوان درختان راش در طول جنگل‌پیمایی برای‌تان سایه خنک ایجاد می‌کند و صدای رودخانه‌ای که از میان جنگل می‌گذرد موسیقی سفرتان می‌شود.

درختان جنگل مرس سی یا جنگل راش ، بخشی از جنگل باستانی هیرکانی هستند که عمر آن به دوره ژوراسیک و تا ۴۰ میلیون سال قبل برمی گردد. نام باستانی این منطقه هیرکانیا ( به معنای سرزمین گرگ ها ) بوده و از این رو این جنگل ها را جنگل هیرکانی می نامند.

مسیر کوهستانی و جنگلی رسیدن به روستای سنگده، زیبا، غنی، باطراوت و منحصر به فرد است. از روستا تا ابتدای مسیر پیاده‌ روی در جنگل راش، جاده خاکی است که می‌توان برای پیمودن آن از ماشین‌های محلی استفاده کرد. در مسیر پیاده‌ روی، درختان بلند قامت راش را می‌بینید که با آرایشی خاص در کنار یکدیگر صف کشیده‌اند، زمین پر است از برگ‌های سرخ و زرد و پاییز منظره ای خلق می کند که قابل توصیف نیست.

مناطق دیدنی و تفریحی در جنگل راش سواد کوه:

گشت و گذار در جنگل

همین که قدم به جنگل راش می گذارید درختان سر به فلک کشیده احاطه تان می کنند و شما مسحور زیبایی آنها می شوید. خیلی عجله نکنید، در قدم به قدم این جنگل زیبایی هایی وجود دارند که ممکن است آنها را از قلم بیندازید. قدم زدن در میان این جنگل مانند گذر از مسیری رویایی است که برای لحظاتی، آرامش را برای شما به ارمغان می آورد. البته برخی هم با اتومبیل بخش هایی از این جنگل را طی می کنند و به نوعی دیگر از زیبایی ها لذت می برند.

لذت بردن از رودخانه

رود خانه ای نیز از میان این جنگل در حال گذر است که علاوه بر اینکه زیبایی ها و طراوت فضا را دو چندان کرده، صدای گذر آب نیز آرامش بسیار ویژه ای را برای شما به همراه دارد و کمک می کند تا تمام خستگی را از شما دور کند.

آبشار زیبای اوبن

آبشار زیبایی به نام اوبن در دل جنگل واقع شده که با پیش رفتن بیشتر در جنگل و به گوش رسیدن صدای ریزش آب، نشان از نزدیک شدن به این آبشار دارد که از چشمه های طبیعی بالا دست خود سرچشمه می گیرد و پس از سرازیر شدن در میان جنگل، در نهایت به رود تجن ملحق می گردد.

پیک نیک و عکاسی از مناظر فوق العاده

اگر دوست دارید که خاطراتی خوش را برای خود و همسفران تان خلق کنید، پیک نیک و خوشگذرانی در جنگل راش را فراموش نکنید. در گوشه و کنار جنگل می توانید بساط پیک نیک خود را برپا کنید و از این مناظر بهشت گونه لذت ببرید. فقط یادتان باشد که به طبیعت و زیبایی هایش آسیب نزنید.

به هر طرف که نگاه کنید سوژه ای برای ثبت با دوربین عکاسی پیدا می کنید. از درختان سر به فلک کشیده گرفته تا رقص آب در میان جنگل و ریزش آب از آبشار، همه و همه می توانند تبدیل به تصاویری ماندگار در آلبوم عکس های شما شوند.

دوچرخه سواری در دشت بی‌کران

با وجود آن که در جنگل راش امکاناتی برای اجاره دوچرخه وجود ندارد، اما کسانی که به دنبال تفریحی متفاوت و دوچرخه سواری خاطره انگیز هستند، با دوچرخه های شان راهی این جنگل می شوند و آرامش و خوشگذرانی را طور دیگری تجربه می کنند. اگر شما هم از این دست افراد هستید، دوچرخه خود را به همراه ببرید و تجربه دوچرخه سواری در میان درختان زیبای این جنگل را از دست ندهید.

زمان مناسب برای سفر به جنگل راش

جنگل راش از آن دست مناطقی است که در تمام فصل‌های سال شگفت‌زده‌تان می‌کند. از اواخر ماه فروردین تا اوایل دی ماه زمان مناسب برای دیدن این جنگل است. فصل بهار با تمام زیبایی‌هایش در این جنگل خودنمایی می‌کند و برگ‌ریزان پاییز زیباترین لباس جنگل را به تنش می‌دوزد. خوب است بدانید که در فصل زمستان دسترسی به این جنگل خیلی راحت نیست و نیاز به تجهیزات خاص دارد.

مسیر دسترسی به جنگل راش

از تهران وارد جاده فیروزکوه شوید. با عبور از فیروز کوه مسیر خود را به سوی ورسک، ارفع ده و شورمست ادامه دهید. بعد از شهرک صنعتی شورمست و قبل از پمپ بنزین یک خروجی در سمت راست شما قرار دارد که باید وارد آن شوید. مسیر را ادامه داده و با عبور از لمرز به فلورد می‌رسید. در ابتدای جاده خانقاه پی یا خنوا باید به سمت چپ بپیچید. مسیر اصلی را ادامه دهید، بعد از قهوه‌ خانه رنجبر به وزملا و سنگده می‌رسید.

ایران تا عمان، دوچرخه سواران فرانسه، روسیه و ایران

این صفحه در حال بارگذاری عکسها و ... میباشد

جهت مشاهده عکسهای سیرجان تا بندرعباس دوچرخه سواران فرانسه، روسیه و ایران اینجا کلیک نمایید

سپاسگزاریم ازهمکاری

• استانداری استان هرمزگان
• اداره میراث فرهنگی استان هرمزگان
• نمایندگی وزارت امورخارجه  استان هرمزگان
• فرماندهی پلیس ناجا  استان هرمزگان
• اداره گذرنامه  استان هرمزگان
• سازمان بنادر و کشتیرانی ایران
• اداره بنادر و کشتیرانی  استان هرمزگان
• اداره کل حفاظت محیط زیست استان هرمزگان
• اداره کل منابع طبیعی استان هرمزگان
• اداره کل بنیاد شهید و امور ایثارگران استان هرمزگان
• سازمان بنادر و کشتیرانی ایران
• اداره بناد و کشتیرانی استان هرمزگان 
• شرکت سیمان استان هرمزگان
• روزنامه دریا استان هرمزگان
• بندر شهید رجایی استان هرمزگان
• بندر شهید باهنر استان هرمزگان
• بندر شهید ذاکری استان هرمزگان
• بندر پهل استان هرمزگان
• شهرداری تازیان
• خانواده محترم آخوندی
• جناب آقای مکی زاد
• جناب آقای حمزه
• جناب آقای کوهپایه
• جناب آقای منصوریان
• سرکار خانم تبرزد
• جناب آقای الیاس
• جناب آقای سمایی
• سرکار خانم پاسلار
• سرکار خانم شاهین زاده
• جناب آقای مدرس
• جناب آقای کرمی
• جناب آقای اعتماد زاده
• جناب آقای موسی زاده
• جناب آقای اشتری
• سرکار خانم فروزانفر
• جناب آقای سلیمانی
• جناب آقای ملایی
• جناب آقای احمدزاده
• جناب آقای حمزه ای
• جناب آقای زاهدی
• جناب آقای امینی زاده
• جناب آقای پاکدامن
• سرکار خانم عاشوری
• جناب آقای واحدی
• جناب آقای میر احمدی
• جناب آقای دکتر مولوی
• جناب آقای رنجبر
• جناب آقای اکبری
• جناب آقای وفادار
• جناب آقای هاشمی
• جناب آقای منصوری
• جناب آقای مهرانپور
• جناب آقای میرزا محمدی
• سرکار خانم هاشم نژاد
• جناب آقای قادری
• و کلیه دوستانی که ما را یاری نمودند.

و....... در حال بروز رسانی هستیم